Cultuur en Cultureel Erfgoed

• De Burgerpeiling 2019 liet zien dat 70% van de Nijmegenaren (16+) 1 of meer gesubsidieerde podia bezocht (67% in 2015). Het percentage Nijmegenaren dat Doornroosje bezocht, was flink gestegen. Ook het bereik van de Stadsschouwburg en De Vereeniging was toegenomen. In 2023 meten we de cultuurdeelname opnieuw.
• Na de coronapandemie zien we een herstel van het podiumbezoek. In 2022 werden er circa 416.000 bezoeken aan podiumvoorstellingen in Nijmegen gebracht, tegenover 429.000 bezoeken in 2019, het jaar voorafgaand aan de coronapandemie.
• Het filmbezoek in LUX nam ook weer toe, maar was in 2022 wel nog flink lager (147.000) dan in het piekjaar 2019 (253.000).
• Na een jarenlange daling steeg het percentage Nijmegenaren (16+) dat regelmatig een bezoek brengt aan de bibliotheek van 17% in 2015 naar 20% in 2019. In 2023 meten we het bereik van de bibliotheek opnieuw.
• Het aantal leden van de bibliotheek is na de coronapandemie gestegen naar bijna 41.000 in 2022. Vooral het aantal volwassen leden nam toe. In Nijmegen wordt meer gebruikgemaakt van de bibliotheek dan gemiddeld in Nederland (naar verhoudingen meer leden en meer uitleningen per persoon).
• Ook het museumbezoek is na de coronapandemie toegenomen.

Het totaal aantal bezoeken aan de gesubsidieerde podia in Nijmegen is na de coronapandemie flink gestegen, van circa 185.500 in 2021 naar circa 562.700 in 2022. Dat is wel nog lager dan het piekjaar 2019 voor de coronapandemie (681.500). Daarbij moet bedacht worden dat de laatste coronamaatregelen in maart 2022 vervielen.
Als we het totaal aantal bezoeken aan de gesubsidieerde podia uitsplitsen naar podium- en filmvoorstellingen, zien we het volgende beeld:

• In 2022 werden er circa 416.000 bezoeken aan podiumvoorstellingen in Nijmegen gebracht. Dat is in de buurt van de 429.000 bezoeken in 2019.
• Het aantal filmbezoeken in LUX bedroeg in 2022 circa 147.000. dat is wel nog een stuk lager dan in het piekjaar 2019 (253.000).

Figuur: Aantal voorstellingenbezoeken in gesubsidieerde podia. Bron: gegevens van podia.

Hoe ziet het herstel na de coronapandemie eruit voor de verschillende podia?

• In 2022 was het aantal voorstellingen in De Vereeniging (139) en ook het totaal aantal bezoekers aan die voorstellingen (77.600) hoger dan voor de coronapandemie. Het aantal voorstellingen (154) en bezoekers (81.700) in de Stadsschouwburg was in 2022 lager dan voor de coronapademie.
• Het aantal voorstellingen (293) en bezoekers (32.800) in De Lindenberg was in 2022 lager dan voor de coronapademie, maar het verschil is niet heel groot.
• In 2022 was het aantal optredens in Doornroosje (265) en ook het totaal aantal bezoekers aan die optredens (167.700) hoger dan voor de coronapandemie. Doornroosje verzorgt ook de programmering voor Merleyn, Openluchtheater de Goffert en festivals op buitenlocaties. Het totaalaantal bezoeken voor alle activiteiten, waar Doornroosje bij betrokken was, lag in 2022 op circa 353.500 (versus 358.300 in 2019).
• In 2022 trokken de 28 optredens in het Openluchttheater de Goffert circa 34.000 bezoekers. Dat is vergelijkbaar met 2019.
• Het aantal filmbezoeken in LUX in 2022 (147.000) was nog een stuk lager dan in het piekjaar 2019 (253.000). Met 311 activiteiten anders dan film (podium, debat, educatief) trok LUX in 2022 21.800 bezoekers (versus 24.300 in 2019).

Figuur: Aantal voorstellingenbezoeken aan gesubsidieerde podia, per podium. Bron: gegevens van podia.

De Burgerpeiling 2019 liet zien dat 70% van de Nijmegenaren 1 of meer gesubsidieerde podia bezocht, versus 67% in 2015. Vooral het bereik van Doornroosje steeg flink: 35% van de Nijmegenaren gaf in 2019 aan Doornroosje te bezoeken, tegenover een 25% in 2015. Ook het bereik van de Stadsschouwburg en De Vereeniging steeg in die periode.

Figuur: Bereik gesubsidieerde podia onder volwassen Nijmegenaren. Bron: Burgerpeiling, O&S.

• LUX trekt uit alle leeftijdscategorieën vanaf 16 jaar veel bezoekers (Burgerpeiling 2019). De gemiddelde leeftijd van de Nijmegenaren (16+) die LUX bezoeken is gestegen van 42 in 2015 naar 44 in 2019.
• Ook de Stadsschouwburg trekt bezoekers uit alle leeftijdscategorieën. De gemiddelde leeftijd van de Nijmegenaren (16+) die de Stadsschouwburg bezoeken is ongeveer gelijk gebleven (45).
• Het bereik van De Vereeniging is het hoogst in de leeftijdscategorie 50-74-jarigen, gevolgd door de 30-49-jarigen. De gemiddelde leeftijd van de Nijmegenaren (16+) die De Vereeniging bezoeken is ongeveer gelijk gebleven (48).
• Het bereik van Doornroosje is het hoogst in de leeftijdscategorie 25-34-jarigen, gevolgd door de 16-24-jarigen en de 35-49-jarigen. De gemiddelde leeftijd van de Nijmegenaren (16+) die Doornroosje bezoeken is gestegen van 33 in 2015 naar 36 jaar in 2019.
• Het bereik van het Lindenberg Theater is het hoogst in de leeftijdscategorieën tussen de 25 en 64 jaar. De gemiddelde leeftijd van de Nijmegenaren (16+) die het Lindenberg Theater bezoeken is gedaald van 46 in 2015 naar 43 in 2019.

Voor alle podia geldt dat ze relatief weinig laagopgeleide Nijmegenaren bereiken. De Stadsschouwburg heeft het hoogste bereik onder die laagopgeleide Nijmegenaren (21% van de laagopgeleiden bezoekt de Stadsschouwburg).

De forse stijging van het filmbezoek in Nijmegen tot 958.000 bezoeken in 2019 zorgde voor een bovengemiddeld filmbezoek (5,4 bezoeken per inwoner versus 4,7 per Nederlander). Door de coronapandemie daalde het aantal filmbezoeken naar 409.000 in 2021 (waarvan 85.000 in LUX). In 2022 zien we een herstel van het aantal filmbezoeken in LUX, maar het verschil met 2019 is nog groot. Voor de overige bioscopen waren de gegevens bij het schrijven van deze tekst nog niet beschikbaar. Het aantal bioscoopstoelen in Nijmegen is ten opzicht van voor de coronapandemie gedaald van circa 3.500 naar circa 3.250 (sinds juni 2021 is er één vernieuwde Vue bioscoop in plaats van de twee oude Vue locaties).

Voor de coronapandemie liet de Burgerpeiling 2019 een stijging zien van het aandeel Nijmegenaren (16+), dat in Nijmegen filmvoorstellingen bezoekt (van 63% in 2015 naar 70% in 2019). Die stijging van het bereik gold voor alle opleidingsniveaus. Ook landelijk bleef het bioscoopbezoek tot 2020 groeien (van 34,2 miljoen bezoeken in 2016 naar 38 miljoen in 2019); 2019 was het beste jaar qua filmbezoek sinds 1964.

Na een daling in de coronajaren is het aantal volwassen leden van de bibliotheek toegenomen tot circa 18.800 in 2022. Dat is meer dan de 17.500 volwassen leden in 2019, het jaar voorafgaand aan de coronapandemie. Wel nam het aantal uitleningen aan volwassen (exclusief verlengingen) af van circa 447.000 in 2019 (3 per persoon) tot 354.000 in 2022 (2,4 per persoon).
Het percentage volwassenen dat lid is van de bibliotheek ligt in Nijmegen hoger dan in Nederland (2021: 10% respectievelijk 8,7%). En ook het aantal uitleningen per volwassen inwoner ligt in Nijmegen hoger dan in Nederland (2021: 1,9 respectievelijk 1,2).

Het aantal jeugdleden is de laatste jaren minder veranderd (circa 22.100 in 2022 versus ongeveer 22.400 in 2019). Het aantal uitleningen per Nijmegenaar tot 18 jaar (exclusief verlengingen) nam toe van circa 501.000 in 2019 (17,2 per persoon) tot ongeveer 530.000 in 2022 (18,5 per persoon).
Het percentage jeugdigen tot 18 jaar dat lid is van de bibliotheek ligt in Nijmegen hoger dan in Nederland (2021: 75% respectievelijk 64%). En ook het aantal uitleningen per inwoner tot 18 jaar ligt in Nijmegen hoger dan in Nederland (2021: 13 respectievelijk 6,8).

In 2022 verliep 14% van alle uitleningen via Bibliotheek op school (versus ruim 11% in 2019). Het gaat om een landelijk concept, waarbij bibliotheken samenwerken met basisscholen. Doel is het stimuleren van leesplezier en mediawijsheid (slim informatie kunnen zoeken). Bibliotheek op school biedt een combinatie van een collectie boeken met voor elke leerling wat wils en een digitaal leerlingportaal waar ze leeservaringen kunnen uitwisselen en toegang hebben tot de hele collectie. Het aantal Nijmeegse scholen, dat hieraan meedoet, is gestegen tot 39 in 2022.
Al jaren is het zo dat circa de helft van alle uitleningen plaatsvindt bij de hoofdvestiging in de binnenstad (Mariënburg). Minder dan een half procent van alle uitleningen (0,3%) vindt bij vestiging De Biezantijn plaats.

Via onze Burgerpeiling hebben we zicht op de ontwikkeling van het gebruik van de bibliotheek onder de Nijmegenaren vanaf 16 jaar. Na een langjarige dalende trend zagen we in 2019 een lichte stijging van het bereik van de bibliotheek; 20% van de Nijmegenaren (16+) maakte maandelijks of wekelijks gebruik van de bibliotheek (versus 17% in 2015) en 15% deed dat minder vaak (versus 17% in 2015). Het percentage volwassen dat gebruikmaakt van de bibliotheek is groter dan het percentage volwassenen dat lid is van de bibliotheek. Daarbij moet bedacht worden dat in de bibliotheek allerlei activiteiten plaatsvinden (onder meer activiteiten gericht op de bestrijding van laaggeletterdheid, activiteiten gericht op de ontwikkeling van digitale vaardigheden en diverse activiteiten op maatschappelijk en cultureel vlak).

Het laatste piekjaar voor Museum Het Valkhof was 2018 , toen het museum door de publiekstrekker “Ik, Maria van Gelre” circa 108.000 bezoekers trok. In 2022 kwamen er 50.000 bezoekers op het museum af, versus circa 71.000 in 2019 (het jaar voorafgaand aan de coronapandemie). Daarbij moet bedacht worden dat het museum vanwege een grote verbouwing per 1 oktober 2022 dicht is gegaan.
De Burgerpeiling 2019 liet zien dat het bereik van Museum Het Valkhof onder Nijmegenaren (16+) het hoogst is onder de 65-74-jarigen, gevolgd door de 75-plussers en de 50-64-jarigen. De gemiddelde leeftijd van de Nijmegenaren (16+) die Museum Het Valkhof bezoeken is sinds 2015 weinig veranderd: 52 jaar.

In mei 2018 is het nieuwe museum De Bastei, centrum voor natuur en cultuurhistorie, geopend. Na lagere bezoekersaantallen in de coronajaren trok dit museum in 2022 circa 41.000 bezoekers (versus 52.000 in 2019). De oude musea, die nu in De Bastei zijn ondergebracht (de Stratemakerstoren en het Natuurmuseum), trokken de laatste periode van hun bestaan jaarlijks gezamenlijk tussen de 20.000 en 25.000 bezoekers.

Bij de bovenstaande cijfers moet bedacht worden dat de laatste coronamaatregelen in maart 2022 vervielen.

Een van de activiteiten van De Lindenberg is het verzorgen van cursussen op het gebied van muziek, dans, theater, beeldende en technologische kunst en schrijven. Het aantal cursisten is in 2022 ten opzichte van het jaar daarvoor met circa 500 gestegen. Zowel het aantal jeugdige als het aantal volwassen cursisten nam toe. Van de bijna 3.500 cursisten zijn er circa 1.500 jonger dan 18 jaar.